Verticale wasverzachter

Ik was blij want ik had net kennisgemaakt met nieuwe, leuke collega’s. Interessant om over hun werk te horen. En de bijzonderheden waar zij tegenaan lopen. Bijzonderheden over onze organisatie en ‘de politiek’.
Aan ons werd gevraag wat we van deze werksessie verwachtten.
Ik zei: ‘Ik wil graag bevestiging krijgen van het feit dat ik tegen dingen aan mag blijven schoppen.’
Een paar uur later was ik daarvan geschrokken.
‘Ik wil niet schoppen’, dacht ik, ‘Ik wil wel kritisch zijn. Kietelen. Ik heb een visie over waar het naar toe kan en ik wil iets vinden van de boodschap die we uitdragen.’
Ik strompelde zo een oude valkuil in. Ik ben zeker gek en de rest van de wereld is normaal.
‘Niet doen’, zei ik tegen mezelf.

Het begrip ‘politiek bestuurlijke sensitiviteit’ kwam ter sprake. Over het primaat van de politiek tegenover en naast de autoriteit van een inspectie. Dat kan gaan over communicatieve wendbaarheid. Dat je je kunt verplaatsen in de standpunten van een ander. Dat je effectiever bent als je twee stappen naar voren doet en één naar achteren.
Bij dit begrip dacht ik aan wasverzachter. Verticale wasverzachter. Als een bepaalde boodschap verder een overheidsorganisatie ingaat, dan wordt deze afgezwakt. Met verder bedoel ik eigenlijk hoger. Het management in. Ik heb het gevoel dat een sterke boodschap – zeker in een document dat extern gaat – gematigd wordt.
Ik viel weer in mijn oude kuil.
‘Niet doen’, zei ik.

Een dag later zit ik bij het afscheid van een collega. Bij een glas appelsap, een bokbier en een veganistisch stukje worst praten we over de rol van een ambtenaar in het grote geheel van de overheid.
Ik zag haar vaker worstelen met de vraag of onze organisatie ook weerspiegeld wat in de maatschappij nieuwe ideeën zijn over voedsel en veiligheid. Ik voel die worst ook wel eens om mijn nek hangen.
‘Ik vraag me of ik mijn ambtelijke loopbaan kan combineren met het lidmaatschap van een bepaalde politieke partij’, zeg ik.
‘Aha’, zegt ze, ‘Als je politiek links georiënteerd bent, dan wordt het binnen onze organisatie als activistisch gezien.’
Zo had ik het nog niet bekeken.
‘Tegelijkertijd kunnen collega’s wel blijven roepen: ‘Ik kom uit het vlees’.’, zeg ik.
We halen onze schouders op en eten nog een olijf. We bomen verder over de vraag of de overheid een afspiegeling is, mag of moet zijn van de verschillende ideeën in de maatschappij. Of daarop moet vooruitlopen. Of de overheid veranderingen in de maatschappij daadwerkelijk duurzaam kan inbedden in haar bestaan. 

Trappend op de fiets terug denk ik: ‘Daarom mag, nee, moet je alles blijven bevragen.’
Ik wil niet schoppen. En ik wil ook geen verticale wasverzachter. Ik wil vloeibare wasmiddel voor alle kleuren was. Het liefst met een bio label.